UNG THƯ VÀ PHƯƠNG PHÁP XẠ TRỊ
1. Ung thư là gì ?
Ung thư là tên gọi của một nhóm trên 200 bệnh xuất phát từ các tế bào bất thường trong bất cứ mô nào của cơ thể. Các tế bào bất thường sinh sôi một cách tuỳ tiện, vượt qua các cơ chế kiểm soát, ăn lan đến các mô lận cận, lan tràn đến các mô ở xa, sinh sản không ngừng. Nếu không bị tiêu diệt sẽ đưa đến cái chết của cơ thể.
Như thế, ung thư là bệnh của tế bào sống. Trong cơ thể chúng ta, nơi nào có tế bào sống, nơi đó có thể có ung thư. Tóc, lông, móng là chất sừng, không phải là tế bào sống nên không có ung thư.
Điều trị ung thư như thế nào Hiện nay có các phương pháp điều trị có hiệu quả là:
- xạ trị (dùng các tia phóng xạ như: tia X và tia gamma, chất phóng xạ hoặc các chất có hoạt tính phóng xạ) để tiêu diệt tế bào ung thư.
Đôi khi cần phối hợp các phương pháp điều trị dựa vào loại bệnh ung thư. Hoá trị liệu là tiêm thuốc hay uống thuốc để diệt các tế bào ung thư. Một số tế bào ung thư phụ thuộc vào lượng chất hóc-môn trong cơ thể do đó có thể kiểm soát bệnh bằng các hooc-môn hoặc các kháng hooc-môn.
Việc lựa chọn phương pháp chữa trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác, tình trạng sức khỏe nói chung, nguồn gốc, loại và giai đoạn của bệnh ung thư. Tuỳ thuộc vào các yếu tố trên, bác sĩ chuyên khoa ung thư sẽ cân nhắc các phương án chữa trị và đưa ra lời khuyên cho phương pháp phù hợp nhất và hiệu quả nhất cho bệnh nhân.
Phương pháp chủ yếu ngày nay thường sử dụng là xạ trị (tia X hoặc gamma) vào vị trí u trên cơ thể để diệt các tế bào ung thư.
- Phương pháp xạ trị như thế nào ?
- Phương pháp xạ trị là gì?
Phương pháp xạ trị là phương pháp sử dụng bức xạ ion hoá và tia X mang năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư. Mức năng lượng của bức xạ được sử dụng để chữa bệnh ung thư vào khoảng MV, cao hơn nhiều so với mức KV của tia X sử dụng trong chẩn đoán bệnh. Hơn nữa, lượng phóng xạ được sử dụng trong điều trị ung thư cũng cao hơn nhiều lần so với mức phóng xạ dùng trong chuẩn đoán. Sự ra đời của phương pháp xạ trị đã làm tăng cơ hội cứu sống bệnh nhân một cách rõ rệt đồng thời làm giảm thiểu các tác dụng phụ.
- Phương pháp xạ trị hoạt động như thế nào?
Các tế bào khoẻ mạnh phân chia và tự thay thế theo một quá trình có trật tự, giữ cơ thể khoẻ mạnh và phục hồi các cấu trúc khi cần thiết. Bệnh ung thư xuất hiện khi khả năng phân chia và thay thế theo đúng trật tự bị mất đi. Các tế bào bệnh phân chia rất nhanh tạo ra các khối kết của mô gọi là khối u và các khối u này lan ra các mô và các bộ phận xung quanh (đôi khi lan hẳn ra phần khác của cơ thể).
Phương pháp xạ trị phá huỷ DNA của các tế bào ung thư (DNA là thông tin gen tối quan trọng quyết định quá trình sản sinh). Khi DNA bị phá huỷ, các tế bào ung thư không còn khả năng sản sinh và làm cho khối u co lại. Các tế bào phát triển càng nhanh thì càng nhạy cảm với các tác động của tia xạ trị.
Có thể sử dụng các màng chắn đặc biệt để bảo vệ các cơ quan khỏe mạnh trong cơ thể. Nhưng dù đã có bảo vệ nhưng một số tế bào khoẻ mạnh vẫn bị ảnh hưởng của tia chiếu xạ . Tuy nhiên, các tế bào khoẻ mạnh này có khả năng phục hồi hoàn toàn sau khi bị tác động của chiếu xạ. Đó là do các tế bào này có thể sử dụng cơ chế tự phục hồi của cơ thể người tốt hơn để phục hồi lại những tổn thương DNA. Sự khác biệt này đã được lợi dụng để chữa ung thư phân theo nhiều giai đoạn.
- Mục đích của phương pháp xạ trị là gì?
Phương pháp xạ trị là một phương pháp hiệu quả cho nhiều loại bệnh ung thư trên nhiều phần của cơ thể. Mục đích chính của phương pháp này là điều trị khỏi bệnh ung thư. Và một mục đích khác của xạ trị là loại bỏ các triệu chứng như đau đớn, chảy máu hay tắc các cơ quan nội tạng quan trọng.
Đối với nhiều bệnh nhân, xạ trị là phương pháp duy nhất mà họ cần để điều trị. Đối với một số khác bệnh nhân, xạ trị cũng có thể được kết hợp với các phương pháp khác để điều trị như phẫu thuật và hoá trị liệu.
2. Nhiệm vụ của các thiết bị trong hệ thống xạ trị
Trước khi bắt đầu quá trình xạ trị, bệnh nhân được mô phỏng quá trình chữa trị. Mục đích của việc mô phỏng là xác định vùng được điều trị. Sau khi kế hoạch chữa trị được hoàn tất, quá trình xác minh phương pháp chữa trị trên máy sẽ được thực hiện mỗi khi việc điều trị bắt đầu và đều đặn thực hiện trong suốt quá trình xạ trị. Cụ thể nhiệm vụ của các thiết bị như sau
- Máy mô phỏng (Simulator):
– Dùng để định vị trục trung tâm của chùm tia và các đường biên trường chiếu xạ để tối ưu hóa liều lượng trên thể tích u, giảm thiểu có hại cho các tổ chức lành bao quanh.
– Trong lâm sàng, nước là môi trường có tỷ trọng xấp xỉ mô cơ thể người nên được dùng làm phantom đo liều. Ngoài ra hệ phantom được làm bằng chất dẻo đặc biệt (Polimethylmethacrylate-PMMA), tỷ trọng tương đương nước rất tiện ích cho các nhà vật lý đo liều định kỳ và trong qui trình đảm bảo chất lượng điều trị (QA-QC).
- Hệ thống máy tính lập kế hoạch điều trị:
– Dàn máy tính lập kế hoạch điều trị -TPS (Treatment Planning System) nhanh chóng tính phân bố liều lượng tối ưu theo 3D và đưa ra các thông số che chì, lọc nêm trên mỗi chùm tia. Toàn bộ các thông số kỹ thuật, dữ liệu liên quan bệnh nhân được truyền qua mạng đến máy điều trị.
- Để hạn chế sai số do cử động của bệnh nhân trong khi chiếu xạ, người ta thường sử dụng loại “mặt nạ”cố định (được chế tạo từ chất dẻo đặc biệt) trong mỗi lần điều trị và khẳng định được là bệnh nhân luôn ở một tư thế không bị thay đổi so với sự mô tả trên Simulator lúc đầu.
- Hệ thống chế tạo khuôn chì hoặc khuôn chắn tia nhiều lá:
- Điều trị khối u, nhưng làm cách nào để bảo vệ các mô lành là một trong những nhiệm vụ quan trọng của mọi kỹ thuật xạ trị. Khối lượng, kích thước che chắn đã được trù tính từ hệ thống lập kế hoạch điều trị. Các thông số sẽ được sử dụng để tạo ra các khối che trì cho từng bệnh nhân riêng biệt.
Ngoài ra còn có các hệ thống phụ trợ khác như hệ thống định hướng 3D giúp quá trình điều trị được hiệu quả hơn.
theo nguồn:
http://www.medical-mti.com.vn/web/de...spx?lang=vi-VN
Ung Thư Và Phương Pháp Xạ Trị
Dạng hẹp
