Thiếu vitamin D là nguyên nhân chính gây bệnh còi xương, vì vậy cách điều trị chủ yếu là uống chất này kết hợp bổ sung canxi. Có 2 quan điểm về cách sử dụng vitamin D: dùng một liều cao tức thì hoặc dùng liều nhỏ hằng ngày.
Việc dùng một liều tức thì (200.000-400.000 đơn vị) dựa trên cơ sở:
vitamin D sẽ dự trữ trong các mô, sau đó được giải phóng dần theo nhu cầu của cơ thể. Một số tác giả cho rằng cách dùng này có nguy cơ gây tăng canxi, nhất là trong dự phòng. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy hiện tượng đó chỉ xảy ra trong trường hợp dùng liều tức thì cao tới vài triệu đơn vị. Còn việc dùng liều hằng ngày giúp tránh gây ngộ độc. Việc chỉ định dùng theo cách nào cần phù hợp với các điều kiện chăm sóc về y tế đối với trẻ em.
Để phòng còi xương cho trẻ, bà mẹ mang thai cần ăn uống đầy đủ; vào những tháng cuối thai kỳ nên dùng thức ăn có nhiều vitamin D như cá, trứng, gan..., hoặc uống thêm vitamin D với liều nhỏ (500-1.000 IU/ngày).
Trẻ phải được bú mẹ sớm và kéo dài đến 18-24 tháng; 4-6 tháng đầu phải được bú mẹ hoàn toàn. Nên cho trẻ ra ngoài trời ngay từ tháng đầu tiên. Chú ý nuôi dưỡng trẻ đầy đủ, cân đối, phù hợp với nhu cầu phát triển của từng lứa tuổi, đặc biệt lưu ý trẻ sinh non, sinh đôi.
Nếu trẻ được chăm sóc chu đáo thì dùng vitamin D liều hằng ngày là tốt nhất. Trẻ từ 6 tuần tuổi đến 18 tháng tuổi dùng liên tục mỗi ngày 800-1.000 IU nếu khỏe mạnh, 1.500 IU nếu ít được ra nắng và 2.000 IU nếu có màu da thẫm. Trẻ 18-60 tháng tuổi chỉ sử dụng liều trên trong mùa sương mù, ít ánh nắng.
Nếu trẻ không được chăm sóc chu đáo thì nên dùng liều cao cách nhau một thời gian (6-18 tháng). Cứ 6 tháng cho uống 1 liều 200.000 IU. Trẻ 18-60 tháng dùng liều duy nhất vào đầu mỗi mùa đông trong năm.
Với trẻ sinh thiếu tháng, từ ngày thứ 8 sau sinh cần cho uống 1.500 IU/ngày cho tới 18 tháng. Sau đó tiếp tục phác đồ bình thường.
Đối với trẻ còi xương:
- Uống 1.200-5.000 IU mỗi ngày trong 4 tuần, sau đó tiếp tục dùng liều dự phòng.
- Dùng 500 mg canxi/ngày đối với nhũ nhi; 1.000 mg canxi/ngày đối với trẻ trên 2 tuổi, uống 7-10 ngày.
Trong quá trình điều trị, cần chú ý phát hiện các dấu hiệu ngộ độc vitamin D như chán ăn, buồn nôn, tăng canxi máu.... Những trường hợp có biến dạng xương như chân vòng kiềng, vẹo cột sống thì sau khi điều trị ổn định, phải gửi đến khoa chỉnh hình để điều trị phục hồi.
10 cách để bổ sung vitamin D cho cơ thể:
Vitamin D rất cần thiết cho sự chắc khỏe của xương. Ngoài ra, nghiên cứu gần đây cho thấy nó còn có các lợi ích khác như chống bệnh cảm lạnh và trầm cảm. Nếu bạn không đảm bảo đủ lượng vitamin D mà cơ thể cần hoặc gặp vấn đề trong quá trình hấp thụ nó thì khó có được một sức khỏe tốt.
Tiếp xúc với ánh sáng mặt trời
Ánh sáng mặt trời thúc đẩy cơ thể tạo ra vitamin D. Tuy nhiên, nó cũng đem lại nguy cơ bị ung thư da do tia cực tím. Nhưng một lượng nhỏ ánh nắng mặt trời mà không cần kem chống nắng có thể là mẹo bạn nên để tâm. "Nếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời buổi sáng khoảng 20 đến 25 phút thì rất hữu ích", ông Stephen Honig, MD, giám đốc Trung tâm Loãng xương tại Bệnh viện Joint Diseases ở New York cho biết.
Ăn các loại cá giàu chất béo
Cá giàu chất béo là một nguồn cung cấp vitamin D dồi dào. Chúng thường bao gồm cá hồi, cá thu, cá ngừ và cá chình. Trong khoảng 100 gam phi lê cá hồi đỏ chứa chừng 450 IUs vitamin D, chiếm một phần lớn khoảng vi lượng cần trong chế độ ăn uống mà Viện Y học khuyên dùng. Ngoài ra, các loại cá này còn cung cấp axit béo omega-3 rất tốt cho tim mạch.
Sử dụng cá ngừ đóng hộp
Ăn cá tươi không phải là cách duy nhất để tăng lượng vitamin D, bạn cũng có thể nạp chúng từ đồ hộp. Cá ngừ và cá mòi đóng hộp đều chứa nhiều vitamin D và thường ít tốn kém hơn so với cá tươi. Ngoài ra, thời hạn sử dụng lâu hơn làm cho các sản phẩm đóng hộp dễ dàng cất giữ và sử dụng tùy theo sở thích của bạn. Cá ngừ trắng đóng hộp chứa nhiều vitamin D nhất, khoảng 150 IUs mỗi 120 g trong khi cá ngừ đóng hộp có khoảng 50 IUs/120 g.
Chế biến món ăn với một số loại nấm
Cũng giống như con người, nấm có khả năng sản xuất ra vitamin D khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Vì vậy, hãy bổ sung các loại nấm giàu vitamin D vào bữa ăn hằng ngày của bạn. Bởi chúng không chỉ là loại thực phẩm dễ chế biến với hương vị thơm ngon mà còn rất tốt cho sức khỏe.
Uống sữa đặc
Hầu như tất cả các loại sữa bò đều được bổ sung vitamin D, nhưng kem và pho mát thì lại không. Một ly sữa khoảng 240 g có chứa ít nhất 100 IUs vitamin D, và 1 hộp sữa chua khoảng 180 g chứa 80 IUs. Tuy nhiên, lượng vitamin có được nhiều hơn hay ít hơn còn tùy thuộc cơ thể bạn hấp thu được bao nhiêu.
Bổ sung nước cam cho cơ thể
Bạn không thích sữa? Đừng lo vì bạn có thể nạp lượng vitamin D cho cơ thể từ nước cam bổ sung. Một ly nước trái cây tăng cường sức khỏe khoảng 240 g thường chứa 100 IUs vitamin D, nhưng con số này sẽ khác nhau tùy vào từng loại quả. Tuy nhiên, không phải tất cả các nước trái cây đều có thể bổ sung vitamin D, nên hãy kiểm tra nhãn trước khi dùng.
Dùng chất bổ sung
Các viên bổ sung vitamin D giúp bạn cân bằng được liều lượng thích hợp cho cơ thể. Điều này giúp bạn không cần lo ngại việc mắc bệnh ung thư da vì phải tiếp xúc với các tia mặt trời. Tuy nhiên, quá nhiều vitamin D có thể gây hại cho cơ thể. Vì vậy hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng một liều lượng chất bổ sung vitamin D phù hợp.
Thêm lòng đỏ trứng vào thực đơn
Ăn trứng là một cách dễ dàng để có được lượng vitamin D cơ thể cần. Trứng được dùng phổ biến trong các bữa ăn sáng, ăn trưa, ăn tối, và món tráng miệng. Lượng vitamin D chủ yếu chứa trong lòng đỏ trứng. Lòng đỏ một quả trứng sẽ cung cấp khoảng 40 IUs, nhưng đừng nên lạm dụng nó để bổ sung lượng vitamin D hàng ngày. Một quả trứng chứa khoảng 200 mg cholesterol, và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo không nên tiêu thụ nhiều hơn 300 mg cholesterol một ngày để đảm bảo cho sức khỏe tim mạch.
Uống ngũ cốc
Nếu bạn đang thiếu vitamin D trầm trọng, hãy dùng các loại ngũ cốc bổ sung. Chọn một ngũ cốc hàm lượng calo thấp để nạp đủ lượng vitamin D cần thiết mỗi ngày. Bạn có thể dùng ngũ cốc với các loại sữa bổ sung.
Dùng gan bò
Mặc dù không phải là nguồn thực phẩm hấp dẫn nhất, nhưng trong khoảng 12 g gan bò nấu chín có chứa gần 50 IUs vitamin D và một số chất dinh dưỡng khác. Chúng cũng sẽ cung cấp vitamin A, sắt và protein cho cơ thể bạn. Tuy nhiên, gan bò chứa hàm lượng cholesterol cao, do đó chỉ nên sử dụng với một lượng nhỏ.
Cách bổ sung Vitamin D cho trẻ để hấp thụ canxi tốt nhất (Phần 1)
Dạng hẹp
